|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
BIOGRAPHIAE
DE CAROLO BORROMAEO, QVI KAL. NOV. 1610 IN SANCTORVM ALBVM RELATVS EST Duplici de causa Carolum Borromaeum hodie commemorare oportet: nam dies hodiernus ab ecclesia catholica omnibus dicatur sanctis atque quadringenti anni hisce Kalendis Novembribus explentur, ex quo in sanctorum caelitum numerum vir ille adscriptus est.
«Dominus, qui facit mirabilia magna solus, magnificavit novissime facere nobiscum ac miro dispensationis suae opere statuit super Apostolicae petrae arcem grande luminare, eligens sibi e gremio sacrosanctae Romanae Ecclesiae Carolum Borromaeum, sacerdotem fidelem, servum bonum, formam gregis, formam pastorum. Qui videlicet multiplici fulgore sanctorum operum universam decorando Ecclesiam, sacerdotibus et populo praeluceret [...] quique imitandum exhiberet inter affluentes delicias Hieronymi corporis castigationem, Martini in sublimioribus gradibus humilitatem, Gregorii pastoralem sollicitudinem, libertatem Ambrosii, Paulini caritatem, ac demum videndum ac perspiciendum ostenderet oculis nostris, manibus nostris contrectandum hominem, mundo maxime blandiente, crucifixum mundo, viventem spiritu, terrena calcantem, caelestia iugiter negotiantem et, sicut officio in angelum substitutum, ita etiam mente et opere vitam angelorum in terris aemulantem» (e Pauli V, P. M., bulla “Unigenitus” inscripta, quae Kal. Nov. a. MDCX data est). Scripsit Victorius Ciarrocchi |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Anno 1538 Aronae, quod oppidum Verbanus
lacus alluit, a Giberto et Margarita Medici, parentibus patriciis,
ortum habuit Carolus, qui a. 1559 in universitate Ticinensi
studia utriusque iuris perfecit. Eodem anno Ioannes Angelus,
Margaritae frater, Pontifex Maximus electus est sibique nomen
Paulo IV indidit atque sororis filios, Fridericum et Carolum, ut
in Urbe commorarentur hortatus est. Quod uterque fecit, non sine
ipsorum et avunculi gaudio atque emolumento. Sed tranquillas
copiosasque eorum adulescentium vivendi condiciones rupit
improvisa Friderici mors, quae Caroli animum adeo acerbe adfecit,
ut ipse, quamvis Virginiam, fratris demortui viduam, ducere
uxorem posset (nihil enim obstabat cardinalis titulus, quo iam
honestatus erat), tamen se vitae religiosae totum dicare
praetulerit. Die 23 Sept. 1565 Mediolanum, ad cuius amplissimam
dioecesin moderandam missus erat ab avunculo, ingressus est
ibique usque ad mortem, quae die 3 Nov. 1584 eum rapuit, sua
Archiepiscopi munera indefesse ac firmiter explevit. Probitate,
doctrinâ, constantiâ intrepidâ praeditus, non modo ut decreta
Concilii Tridentini observarentur elaboravit Carolus, sed etiam
corruptos civium et aliquorum sacerdotum mores tam severe
emendare sategit, ut nihil antiquius haberet, quam etiam decreta
synodalia «ita serventur- sunt eius verba-, ut poenis, quae
delinquentibus propositae sunt, nullus locus relinquatur».
Praesertim iis civibus, qui indigentiâ laborabant, auxilia
semper tulit ac praesertim annis 1576-77, ingruente id temporis
pestilentiâ mortiferâ. Inter alia incepta, is pompas haberi
iussit, quarum participes Deum supplicarent ut morbus tandem
remitteretur. Sed, pompis habitis, semper accidebat ut diebus
insequentibus mortuorum numerus augeretur, quia crebrior facta
erat illius morbi contagio inter homines, qui per urbis vias
coniuncti ac densati processissent. Et quamvis tunc nihil
sciretur de illius pestilentiae causis (qui morbus etiam ‘pestis’
Latine appellari potest), tamen non defuerunt qui Archiepiscopi
imprudentiam reprehenderent. Praeterea Carolo non pauci viri
multis de causis adversati sunt adeo, ut nefarium consilium
quidam caperent eum quoquo modo necandi. Nam vespere diei 26 Oct.
1569 quattuor scelerati, quorum dux erat Hieronymus quidam
ecclesiae Vercellensis praepositus, ad palatii archiepiscopalis
conclave quoddam, in quo Carolus orare solebat, sine ullo
strepitu pervenerunt. «Ab eodem ostio, quod apertum erat,
tormenti rotam laxat [unus e coniuratis]: ignea vis pilam
pilulasque plumbeas plures in Carolum conicit. Flamma, sonitus
ingens improvisus omnes perterrefacit. Carolus verberatum se in
dorsi spina sentiens, locum manu premit [...]», sed illaesus
fuit. «Qui hoc facinus patraverant, post breve tempus deprehensi
sunt et ad supplicium ducti» (Fons: “De vita et rebus gestis
Caroli S.R.E. Cardinalis, tituli S. Praxedis Archiepiscopi
Mediolani Libri Septem”. Carolo a Basilica Petri, postea
episcop. Novariensi, Auctore. Brixiae, a. MDCII, p. 51 sqq).
Castitatem admodum coluit; in homines, qui choreis et spectaculis
indulsissent, acriter invectus est; multis in Mediolanensis
dioecesis ecclesiis ligneas parietes erigi iussit, ut viris et
feminis nulla occasio inter sese conveniendi daretur. Carolus a
Basilica Petri, qui inter Borromaei discipulos praeclarus fuit,
in libro, cuius mentio supra facta est, rettulit eum
Archiepiscopum, cum contionaretur, «caelesti quodam ardore
inflammari». Inter opera, quae Borromaeus conscripsit vel edenda
curavit, eminent “Acta Ecclesiae Mediolanensis” (a. 1582
edita), quibus multae leges continentur, quarum is, dum Concilium
Tridentinum ad finem vergebat, firmus auctor defensorque fuerat.
Mirum igitur non est, quod ipse in sanctorum album sit relatus: 
