"Sine opere dignitas abest, mortem mihi conscisco"

Haec tristia verba scripsit quidam aedilicius operarius Siculus, diu opera privus, quae in libello “De Rei Publicae Italiae constitutione” posuit, nominibus maxima cum diligentia additis, qui duobus annis praeteritis sibi mortem consciverant. Non morbo, nec mala lusus consuetudine, nec alia ratione victus nisi operis inopia, quae dignitatem et sui ipsius amorem eripit. Non solum operarios sed atiam plures negotiorum conductores haec sors adtingit, qui aere alieno pressi, argentariarum ianuis interclusis, operariis pretium solvere non possunt, negotiorum finem faciunt, quae a parentibus exceperunt et magno cum amore et cura gesserunt at auxerunt. His in tristibus rebus nonnumquam accidit ut scelesti homines, quibus pecunia non abest, iniquissimo fenore conductores vexando, in eorum negotia succedant; hoc modo divitias “inquinatas” et criminibus partas “lavant”.

Horatius poeta in satura quadam de hominibus sua condicione minime contentis haec scripsit “

“Qui fit, Maecenas, ut nemo, quam sibi sortem

seu ratio dederit seu fors obiecerit, illa

contentus vivat, laudet diversa sequentis?”

Sorte, ratione aut forte data, nemo contentus. His temporibus autem in Italia ceterisque Europae meridionalis nationibus non de eligendo sed de petendo aut servando opere agitur, quin etiam cotidie plures operibus privantur. Europa, longe alia ac unita, in duas partes divisa videtur: septentrionalis altera, opulenta, severa in re publica administranda, minime an parum corruptione laborans; meridionalis altera, minus aut minime opulenta, parum aut minime severa in re publica administranda, corruptione vasta laborans; altera reformatae Ecclesiae sectatrix (quae moribus severis, operis amori et legis obsequio fovet), altera plerumque Sacrae Romanae Ecclesiae sectatrix, ad veniam propensa et iis, qui rei publicae praesunt, connexa. Non est dubium quin meridionalis partis esse bene et honeste rem publicam administrare, corruptioni ostare, septentrionalis partis autem alteram iuvare: non €uro tantum Europaei iungantur, sed etiam consensu in difficultatibus; simul stent, nisi malint simul cadere et dissolvi, id quod maxima cum ruina fieri potest, propterea quod oeconomicis rationibus inter se Europae nationes sunt connexae.

Sperare licet Europam utilitati et historiae communi, non utilitati singularum nationum. servituram esse.

Scripsit Dominicus Caveosanus