De origine verborum (XXIV)
Quod varie tempore longissimo sermones ac verba mutantur, Graecos variis
modis res nominasse intelleximus ac praetestamur, qui διὰ τοῦ χρόνου voces
ac vocabula specibus permultis permutarunt. Sicut is praeclarus γραμματικός
Snell adnotavit, Homerus primus ad corpus nominandum significandumque
nonnullis verbis fruitur, qui summus poetarum ac doctorum Graecis
videbatur: ea vero Καλυψώ, cum se praestare Penelopen nuntiat, de nominibus
pro corpore nonnulla ostendit (Od. V 211-213)
οὐ μέν θην κείνης γε χερείων εὔχομαι εἶναι,
οὐ δέμας οὐδὲ φυήν, ἐπεὶ οὔ πως οὐδὲ ἔοικεν
θνητὰς ἀθανάτῃσι δέμας καὶ εἶδος ἐρίζειν.
Verum non inferiorem illa esse glorior:
nec enim membris neque formam, quia mortalibus
cum superis corpore specieve certari non licet.
-δέμας: corpus (sub specie confectionis, partibus nonnullis constitutum);
id est ab ipsa stirpe dem-/dom- (δέμειν, quod Latine instruere diceretur),
quae etiam Latine in domo invenimus ac Graece ἐν δόμῳ.
Hic locus praebetur ut vox clareatur (Od. XIII 221-2): Ulixes nuper vixque
Ithacam venit atque numen Palladis Athenae eo adiuvandi causa in procos
convenit.
σχεδόθεν δέ οἱ ἦλθεν Ἀθήνη,
ἀνδρὶ δέμας εἰκυῖα νέῳ, ἐπιβώτορι μήλων,
Propius venit Athena, corpore pueri bucolici induto.
-φυή: forma; quod verbum ἀπὸ τοῦ φύειν est, id est a gignendo.
-εἶδος: facies, species, figura; quae vox ab ipsa radice vid-/void-
paritur, unde εἰδέναι atque ἰδεῖν Graece –digammon enim desideratur-;
Latine enim videre ac visere dicimus.-
Postquam is Hector ab Achille necatus est Patroclum vindicandi caussa,
(Il. XXII 370-371) sodales Achillis speciem illius Hectoris mirantur atque
cadaver insani vituperant:
οἳ καὶ θηήσαντο φυὴν καὶ εἶδος ἀγητὸν
Ἕκτορος: οὐδ᾽ ἄρα οἵ τις ἀνουτητί γε παρέστη.
Qui omnes formam speciemque mirabilem
Hectoris admirantur: quisquis tamen saucians stabat.
-σῶμα: corpus; apud Homerum tamen, sicut dixit ille Aristarchus
Samotracius, cadaver significare videtur. Stirps vera multis celatur:
Hester grammaticus tamen σωρός simile esse verbum dixit –id est Latine
strues, acervus-.
Andreas Latine interpretatus est
Scripsit Didacus et Franciscus Ticinensis
