De Iosepho Maria Mazzolari

Die undecimo mens. Iulii a. 1712 Pisauri ortum habuit Iosephus Maria Mazzolari. Postquam Cremonae, parentum in urbe, prima studiorum curricula expleverat, Romam se contulit ibique societatem Iesu est ingressus. Deinde sex annos Florentiae posteaque in Urbe rhetoricam usque ad annum 1765 docuit semper a discipulis et viris doctis laudatus. Etiam scholis inferioris ordinis catholicis regendis praefuit, sed ab anno 1773 haec munera relinquere coactus est, quoniam eo anno societatem supra memoratam dissolvendam pontifex Clemens XIV decreverat. Id quod Mazzolari dolentissime tulit, sed piam degere vitam perrexit Mariae Virgini tam devotus ut sibimet cognomentum 'Parthenio' indiderit. Per aliquot annos hospitio usus est cuiusdam architecti et denique in domum quandam 'professam', ut dicebatur, est receptus. Quam vivendi rationem cottidianam praesertim ultimis aetatis annis elegerit hic vir, ipse fratri narrat ita: «Si accuratiorem vitae meae descriptionem nosse vis, haec est. Mane surgo, oro, sacrum facio; peracto sacro et gratias de more actis cubiculum repeto, consueta me potione recreo, deinde vel, ut dixi, scribo, vel dicto, utraque usus lingua, sed multo libentius latina». Re vera ita: «multo libentius latina». Nonne dementiâ quadam adfectus esse videatur, qui ita se gesserit (de lingua, quam praeferebat, dico), atque hoc, sine ulla verecundia, sit fassus? Suo quisque iudicio utatur, ut ait Tullius, cuius opera admodum diligebat Mazzolari. Utique eorum verborum fons est (sunt enim qui "omnia dubitant") hic: 'Iosephi Mariani Parthenii e S. I. Epistolae' (Romae, ex typographeo forensi, ad fontem aquae virginis, a. MDCCCLXIII; e prima libri primi epistula ad fratrem missa, pp. 4-5). Exstant non pauca huius viri opera Latina, quae tribus voluminibus 'in octavo' (sicut typographice dicitur) continentur. Quorum voluminum paginae sunt circiter 1.300. Eminet inter haec opera poema quoddam c. t. 'Electricorum libri sex' (Romae, a. 1767). Genere scribendi usus est Mazzolari claro atque eleganti, sed a simpliciore non refugit in epistulis conscribendis, quae in sex libros dispertitae sunt. Vitam Iosephi Mariae Mazzolari clare testatur inscriptio haec, quam Stephanus Morcelli composuit (p. VII libri 'Epistulas' complectentis):

MEMORIAE

IOS. MARIAE. MAZZOLARI

E. SOC. IESV

QVI. ET. PARTHENIVS. MARIANVS

DOMO. PISAVRO

DOCTRINA. ET. SCRIPTIONIS. ELEGANTIA

CLARISSIMI

VIX. ANN. LXXIII. M. II. D. III

ANTIQVAM. SIMPLICITATEM. SEQVVTVS

QVAM. INNOCENTIA. ET. MIRVS. ERGA. GENETRICEM. DEI

AMOR. ORNABAT

DECESSIT. XVIII. KAL. OCT. ANNO. M. DCC. LXXXVI

AVE. SENEX. PIENTISSIME

ET. VALE. IN. PACE

SODALES. VETERES. FAC. CVR

Scripsit Victorius Ciarrocchi