CYRILLVS IEROSOLYMITANVS

Quoniam e scriptis Cyrilli patet illum cognovisse Ierosolymam quemadmodum fuerat ante Christianam aetatem – quam imperator Constantinus in Oriente instituit anno trecentesimo vigesimo sexto (326) post orientalem suum collegam Licinium devictum ad fretum Bosphorum –, ille videtur natus esse Ierosolymae circa annum 315. Iuvenis triginta annorum, cum peregisset curriculum institutionis cum litterariae tum biblicae, sacerdos ordinatus est a Ierosolymitano episcopo Maximo.

Tunc autem Ecclesia in Oriente, imprimis vero in Syria et Palaestina, regebatur ab Arianis episcopis. Cum enim alibi in Asia Minore sive Anatolia (hodierna Turcia) praevalerent semi-Ariani sub formula homoi-oúsios, iuxta quam Christus est Patri similis secundum essentiam, in Syria et Palaestina nonnulli quidem episcopi erant extremi Ariani, docentes Illum esse an^hómoion – dissimilem Patri, plures tamen sequebantur mitiorem regulam Constantii imperatoris, quae sonabat hómoios seu similis Patri.

Primas totius Palaestinae erat episcopus Caesareae Maritimae, quamquam a concilio Nicaeno Ierosolymae tributus illic erat primatus honoris ob relicta vestigia Domini Iesu Christi. Acacius igitur, episopus Caesariensis, qui anno 350, una cum Patrophilo episcopo Scytopolitano, traditur consecravisse Cyrillum episcopum Ierosolymitanum, iure pollens iurisdictionis metropolitanae, voluit inspicere, quomodo res se haberent in urbe Ierosolyma et circum eam. Cyrillus tamen hoc fieri passus non est, quapropter ab Acacio sede pulsus ob solam hanc resistentiam, idque specie dissipatorum Ecclesiae bonorum, et non discordiae in confitenda fide.

Eadem igitur fuit Cyrilli sententia, cum exsul iret in Asiam Minorem. Illic tamen appropinquavit semi-Arianae formulae homoi-oúsios, quae contra dogma Nicaenum de Filio homo-ousíô tô Patrí – consubstantiali Patri propagabatur ducibus Basilio episcopo Ancyrano (Ankara) et Georgio Laodiceno. Cyrillus illi adhaesit anno trecentesimo undesexagesimo (359) in concilio Ancyrano.

Post mortem Constantii, qui favebat formulae hómoios (similis), Cyrillus diu non potuit sedem suam recipere ob Acacianos strenue obsistentes. Cum hoc illi contigisset, diu manere non potuit, quoniam anno autem 367, edicto novi imperatoris Valentis denuo pulsus est in exsilium, in quo mansurus erat annos undecim, quoad Valens bello Gothico occisus est ad Adrianopolim (Edirne) in Thracia. Successor eius designatus est Theodosius origine Latinus e Hispania, isque – sicut omnes fere Latini – strenuus confessor Nicaeni ‘consubstantialis (homo-oúsios)’, qui tamen indulsit divulgatae in Oriente formulae homoi-oúsios. Cyrillus igitur potuit redire Ierosolymam, cuius diecesim rexit annos quattuor, nam mortuus est annos natus unum et sptuaginta.

Non est dubium, quin ille in rebus gestis multo minus valuisset, nisi anno trecentesimo duodequinquagesimo (348), sacerdos itaque nondum episcopus, ad catechumenos ponuntiavisset duodeviginti Sermones baptismales de praecipuis fidei veritatibus et quinque Introductorios in priora sacramenta. Illi quidem documento sunt Cyrillianae arti oratoriae et paedagogicae, sed carent sub aspectu doctrinae, quia tunc ille nondum pervenerat ad communiorem formulam Orientalium.

Scripsit fr. Benedictus Huculak OFM