LEO III PAPA

Iam medio quidem saeculo VIII papa Stephanus, deficiente Byzantii adiutorio contra Longobardos Italiae, uerterat se ad Germanicam gentem Francorum, a quibus – iterum a semet coronato illorum illegitimo seu non Merouingio rege Pipino Heristal – obtinuerat amicale foedus et promissionem de protegendo patrimonio sancti Petri, quod exeunte saeculo VI institutum erat a Gregorio papa.

Profundam hanc mutationem Leo III uelut sigillauit agens cum Pipini filio rege Carolo, cuius iura protectoris non solum agnouit paulo post suam electionem, sed etiam non dubitauit eius succursum quaerere, cum mense Aprili anno undeoctingentesimo (799) coniectus in uincula inter tumultus in Vrbe, iuuantibus amicis effugit ac sese contulit Paderbornam (Paderborn), ubi a rege sollemniter receptus est. Tunc autem temporis Carolus erat rex etiam Longobardorum siue Italiae post illorum cladem Ticinensem (Pavia) factam anno septingentesimo septuagesimo quarto (774).

Cum autem anno octingentesimo (800) Carolus cum exercitu descendisset Romam et tumultuum instigatores pacauisset, Leo papa – etiam ad gratias illi referendas – ipso die Natiuitatis Domini illum in basilica Petrina proclamauit coronauitque Romanum imperatorem, itaque restituit in Occidente eam lineam imperialem, quae exstincta erat anno quadringentesimo septuagesimo quarto (476). Carolus igitur, saltem de iure, constitutus est supra omnes reges mundi Latini seu ritus Romani et adaequatus imperatori orientali, quod tamen indignationem suscitauit in Byzantio. Ex illo tempore dignitas imperialis inter Latinos pendebat solum e beneplacito Romani pontificis et Romae tantum poterat fieri coronatio.

Leo III non minus clarus est sollicitudine de tuenda fide catholica, imprimis damnatione adoptionismi duorum episcoporum in Hispania Gothorum – iuxta quem Dominus Iesus esset filius Dei adoptiuus, non naturalis –, sed etiam de Vrbe ac populo Romano, quia multas restaurauit ecclesias. Aream uero transtiberinam circum basilicam Petrinam, quae manens extra muros exponebatur uastatoribus, muro cinxit condens id, quod hucusque uocatur Ciuitas Leonina (Citta Leonina).

Eximium , quin etiam nimium erat obsequium Leonis erga regem Carolum, cui non solum miserat litteras de sua electione, sed etiam claues sepulcri sancti Petri ac uexillum Vrbis, hortans illum, ut mitteret legatum ad obtinendum a senatu Romano iuramentum obedientiae, quin etiam, ut primum Carolo imposuit coronam imperialem, genuflectens eum honoratus est; quod in Byzantio quidem esset intelligibile, sed in rebus gestis Occidentis unicum atque inauditum est.

Si huius obsequii ratio habetur, mirum – tametsi laudabile – potest haberi eundem pontificem anno octingentesimo decimo (810) Carolo obstitisse, cum ille uellet uniuersali symbolo fidei apponi uocem ‘Filioque’ relatiue ad processionem sancti Spiritus. Leo doctrinam quidem confirmauit, sed noluit tangere symbolum, ne Graecis uideretur Latinos mutauisse fidem. – Mortuus est die duodecimo mensis Iunii anno octingentesimo sexto decimo (12 VI 816).

Scripsit fr. Benedictus Huculak, OFM