Barbara Dowlasz
Barbara Dowlasz
De poesi Latina hodierna Austriaca:
adumbratio
PARS PRIMA - [Altera pars]
Plurimi sunt huius aetatis Latini
scriptores in Austria. Diligenter eos numerare non potest, quoniam non omnium
carmina in publicum, sive libris, sive in paginis interretalibus data sunt. Quorum
tamen opera quaedam, sive nomina tantum novi, primum memorabo:
●
primus auctor,
cuius carmina in pagina Marci Moskovitz http://www.suberic.net/~marc/poesislatina.html
fere ante unum annum inveni, et quae tam memet ipsam moverunt, ut elaborationem
ad tertium annum studiorum finiendorum scribendam eo quidem tribuam - est Martinus
Freundorfer - alias Zythophilus: hoc nomine enim semet ipsum
appellat;
●
alter auctor
maximi momenti, quem certe nonnulli etiam privatim in superioribus Latinitatis
Vivae seminariis novistis, est Gerd Allesch - vel Gerardus Alesius.
Eius carmina iam in publicum edita sunt (Epigrammatum libellus, Vindobonae 2000, Odae XLV, Vindobonae 2005),
inveniuntur quoque multis in paginis interretalibus, etiam in illa Marci
Moskovitz;
●
deinde, poetriam
Carinam Zeleny - sive Chloridem, in elaboratione hac mihi
omittere non licet. Eius opera (atque Gerardi Alesii) edita sunt in libello
Annae Elissae Radke "Alaudae", serie "Noctes Neolatinae",
poetriae Germanae praeclarae, quae inter nos nunc adest ipsa, de qua necnon
libenter quoque aliquid narrarem, nisi acroaseos thema prohiberet. Chloridis
opera etiam in interreti, in pagina www.poeticum.at inscpiceri potest;
●
Robert
Wallisch - natus Vindobonae anno
1966, ubi postea studiis philologicis operam maximam dedit; quibus finitis in
Universitate Viennensi magister linguae Latinae factus est. carmina eius
nonnulla eandem in pagina Marci Moskovitz exstant, sed utrum an edita iam
aliqua sint annon - nescio;
●
alius poeta,
cuius mentionem hodie faciam, est Thomas Lindner. Libellum suum poeticum
in publicum anno 1997 (milessimo nongentessimo nonagesimo septimo) dedit
Vindobonae; nonnullae etiam in libello illo Annae Elissae Radke iam commemorato
inveniuntur;
●
eodem in libro
carmina Martini Rohacek exstant. Natus anno 1956 in oppido Mürzzuschlag,
in Styria sito (Steiemark Theodisce), quae est terra orientali - meridiana, ut
ita dicam, Austriae. Studia litterarum, historiae necnon philosophiae Graecii
(Graz) effecit. Nunc est magister in schola quadam, eodem in oppido, quo natus
est.
Plures nempe auctores Austriaci
hodierni sunt, de 7 sive 8 hominibus cogito omnino, tamen temporis causa alios
omittam. Melius enim narrare de paucis, sed diligentius, ut quidquid auditores
memoria teneant, quam de plurimis, sed haud accurate. Nunc poemata nonnulla
trium vobis monstrabo atque quam optime possim, explanabo.
1. Martinus Freundorfer
(Zythophilus)
Primum pauca verba de vita eius:
natus est Vindobonae anno 1968 (milesimo nongentesimo duodeseptuagesimo), ubi
schola media finita operam studiis philologiae classicae in Universitate
Vindobonensi dedit. Quibus perfectis titulum magistri adeptus est; nunc habitat
ad Vindobonam, et magister linguae Latinae in schola quadam docet. Carmina
fingere quinque annis abhinc coepit, et hoc otium usque pergit. Unoquoque anno
particeps etiam Certaminis Vaticani fit.
Fortasse nonnullis nostrum mirum est
eius cognomen - Zythophilus. E lingua Graeca est id formatum, qua o( zu=qoj cervisiam, filei=n autem amare significat; Poeta ergo semet ipsum
cervisiae amatorem appellat - et iuste, quod thema hoc in versibus eius
persaepe apparet. Sed his de rebus alias forsitan narrabo.
a). Praefatio
Primo autem legamus eius carmen,
quod totum illius corpus incipitur - inveniri hic textus in pagina Marci Moskovitz
potest, et quod Praefatio inscribitur:
Pergimus, ut suades, urbanas scribere nugas
Immoti; quis enim nos prohibere potest?
Scripta quot obtrectant, totidem inuidisse putemus:
Inuidia est Musa uera merenda mea!
Nullo nostra iuuet prohibente Camena legentes:
Num domino abstinuit Naso iubente
metris?
Litterarum Romanorum lectores periti, qui vos, audiores mei
sane estis, facile primum principaleque poema C. Valerii Catulli recognoverunt:
"Cui dono lepidum novum libellum...", celeberrimi omnium neotericorum huius
aetatis. Qui fuerat ille - non est opus commonere. Animadvertamus hunc illumve
epigrammata sua collecta quidem nugas iis quidem in operibus nominare.
Catullus scribit: "tu solebas (ad Cornelium Nepotem, auctorem illum
librorum De viris illustribus loquitur) meas aliquid putare
nugas"; Zythophilus autem pergimus, ut suades, urbanas scribere
nugas. Et non solum in hoc, sed etiam in toto suo poetico corpore,
perspicue auctorem illum antiquum
sequitur. Opuscula eius, praeter pauca, constant e versibus minus quam sedecim;
thema autem frequentissimum est amor, cervisia, natura, universum - et omnia,
quae ab homine sentiuntur - sicut in neotericorum poesi. Etiam metribus utendis
Catullo adigit; nam plerumque disticho fruitur, quo uso ille magnam partem
poematum suorum finxit.
Cui
Freundorfer in eodem dicet, nescimus. Sed puto eum sane quendam poetam esse,
idque adhuc viventem et carmina ducentem: namque usus est verbo pergimus:
ne (ambo!) desinamus, ne finem nugas scribendi faciamus! Idque suadet
auctori, ut componere pergat, ne commoveatur hominibus obtrectantibus.
Fortasse est eius amicus, fortasse magister? Fortasse est Gerardus Alesius, qui
quoque est poeta Latinus hodiernus, Vindobonensis, et cui auctor noster alia
poemata dedicavit? Fortasse grex amicorum, qui eum semper adiuvant? Nobis
cognosci non potest...
Quod maxime animum lectoris refert,
est mentionem ipsius Nasonis facere, quem alio in opusculo, "De somnio
quodam", auctor magistrum doctoremque suum vocat. Et iterum ad nos
revertitur quaestio metrorum: num domino abstinuit Naso iubente metris? Quid
significat haec quaestio retorica? Ut intellegamus, est nobis admonendum de
praeclaro, ad vitam ipsius Ovidii opere pertinente, 10, IV e libro "Tristium".
In quo auctor, qui se puero studium
poesi ingens senso ("inique suum furtim Musa trahebat opus"),
narrat de patre quodam - qui verisimile imperator Octavianus
Augustus fuisset, et qui huic inutili studio adversassetur. Sed pater
iste adulescentem Musae alumnum a poesi retrahere non quivit. Et optime evenit,
quia unus splendidorum scriptorum Romanorum notus est, atque scripta eius hodie
totum universum scit.
Cum Naso
patri iubenti olim non oboedisset, tum nostris temporibus Zythophilus illis,
qui obtrectarent et qui invidisse viderentur, non oboedire constituit. Ipse
auctor aliquando mihi dixit non adesse ei tot obtrectatores, solum quosdam, qui
iocos faciant. Confiteor, primum cogitatum meum hac de re fuisse hanc
obtrectationem et hanc invidiam omnes difficultates esse, quae semper adsunt,
cum homo hodiernus Latine componere opuscula, idque in metris, incipiat. Ipsa,
studiosa non perita, hanc elaborationem scribens, istas difficultates bene
novi. Certe hoc etiam verum est. Sed ipse auctor hanc sententiam mihi subiecit,
igitur omittere non licet.
b). Mea Musa Latina
Quis Zythophili Musa Latina sit? Hac de re unum
poema perpulchrum, at simul unum e meis
dilectis, ut vobis verum confitear, tractat. Inspiciamus:
Mortua tam multis, mea Musa Latina, uocaris,
Mortua, nec quisquam te periisse dolet.
Surdi te dicunt, mea Musa Latina, silentem:
Qui strepitum poscunt, te reticere uolunt.
Vergilius quis sit, quaerunt, quisue ille Catullus,
Nec quae homini dederis dona, Camena, sciunt.
Viuere te noui, mea Musa Latina, latentem
Atque audire uolo murmura dulcia: Ades!
Non est opus dicere, quid homines hodierni linguam Latinam habent, quam
nostris temporibus lingua illa splendida neglegitur, pro dolor. Perpauci re
vera sciunt, quis Catullus sive Vergilius fuerit, quis Musa, quid tota
antiquitas. His de rebus liberi docentur forsitan aliquot lectiones rebus
gestarum sive linguae nativae in schola, deinde obliviscuntur. Si de Roma velut
Graecia antiqua cogitant, memoria tenent fortasse Caesarem, Octavianum
Augustum, Sapphonam, Periclea - et haec omnia. Lingua Latina, in scholis
si docetur, tantum duos - vel tres
annos, in liceis, iisque optimis. In Austria non tam spernitur quam in Polonia,
sed tamen spernitur, ac usque perpauci sunt, qui linguam illam amant et postea
sequuntur. Zythophilus, ut magistro in schola docenti decet, haec optime scit.
Ea de causa Musam Latinam in poemate suo mortuam, silentem et latentem tam
multis hominibus vocat. Qui hoc dicunt, sunt surdi atque strepidum
poscentes. Strepidum? Fortasse causa de rebus recentissimis, novissimi
moris agitur. Strepidosa lingua Anglica fieri potest, quae cotidie in viis ac
in telivisoriis sive radiophoniis auditur (quae quidem substituta in locum
Latinitatis est, olim linguae communis et notae), strepidosae sunt
propagationes, tabernae, cultus consumptioni admotus. Plura non numerabo, nulla
est enim ratio. Una ex parte igitur poeta dolet situm illae linguae talem esse;
fortasse et vellet hoc mutare, sed quae sit causa, si adsunt plurimi, qui
eam reticere uolunt? Quod maximi
momenti nunc fit: audire murmura dulcia, quae Latinitatis vero cultori
quaedam solacia referunt. Dona Camenae - id est, ut puto, pingere versus, talia
quidem produnt. At forsitan quisquis aliquando eos leget, cogitabit, forsitan
ad linguam Latinam amandum trahetur?
Sed quid vates nobis
coferre vult - nobis, qui plurimi philologi sumus et Latinitatem bene scimus ac
colimus? Mortua tam multis, mea Musa Latina, uocaris - etiam nostro in
grege adsunt, qui linguam Latinam mortuam appellare audent. Latinitas perrit
una cum imperio Romano (sive et ocius, Cicerone mortuo; quia nonnulli eam post
aevum Ciceronianum scriptam nimis corruptam esse censent). Quod postea
scribebatur quasi umbra est, indigna legendo ac operam dando. Certe, nemo fieri
alter Cicero sive Vergilius potest, at aetatem eorum sane optimam habere licet,
si libet. Sed qua de causa tam multi cuncta continua composita peiora esse
putant? Atqui peiora non sunt, tantum alia: alia syntaxi, allis verbis, alio
stilo utuntur. Itaque omnia scripta, quae ab operibus Ciceronis differunt
periora esse censere, maximum errorem philologorum, sive illorum praeteritorum,
sive hodiernorum esse puto. Hac de causa ipsi linguam Latinam sepelimus, ipsi -
nos, philologi classici! - eam mortuam habemus. Si nos haec censemus, cur
homines illam persaepe odisse ac discere nolle tam obstupefacimus? Rebus cum
mortuis quid hominibus rei est? Quis res praeteritas, fortasse olim magni
momenti, sed nunc vix, noscere vellet? Nolite mirare. Credas, nostra ipsius
culpa est...
Sequitur...
Scripsit Barbara Dowlasz Cracoviensis
|