Quomodo de coniugiis civilibus opiniones publicae et politicae gravissime contendunt

Die Mercurii XI mense Maio MMXVI nova lex accepta est a Consilio legatorum populi,quae non parvam perturbationem animi incitat, cum una ex parte aequum pondus instituit cum matrimonio traditionali, altera ex parte confligit cum articulo XXIX Constitutionis Italicae.

Primis horis postmeridianis enim Consilium approbavit quod in disputationem inter ministros advenit, adsententibus CCCLXIX et abstinentibus II; adeo ut vespere eiusdem diei lex confirmeretur (regulae Montecitorii de suffragio instituendo separant et distinguunt duo momenta), adsententibus CCCLXXII, negantibus LI, abstinentibus LXXXXIX, catholicis legatis se huic opponentibus.

Non vero in festinatione optimum decretum umquam proponitur, et consessus ministrorum et legatorum non optime ita hoc fecerunt.

Quia quaestio, an modum traditionalem habitum saecularem gerendi et vivendi graviter haec statuitio incidat, cum eiusdem ponderis existimetur eius comparatio cum vetere habitu constituto in Italicorum mente, ingens est.

Habitu saeculari rationaliter considerato, non minoris ponderis putanda erant difficultates, dubia, contradictiones in disputanda quaestione proferendaque, et differenda. Quod, si salubres cogitationes praevaluissent, non facillime certum factum esset, eo magis quo statuitiones in Europa similares nolint se ponere iuxta habitus veteres et saeculares, sed potius praeter vel apud.

Festinatio consessus ministrorum et legatorum, cuius praeses est Dominus Renzi, non certo nascitur e bona ponderatione, sed contra ex imitatione irrationali exemplorum Europaeorum, valdissime eorum quae vigent in regionibus Septentrionalibus. Agitur tunc minus de re ethica quam de re politica.

Ut res bene se habeat, mentionem de casu Pontificis regnantis necesse est hic facere. Cum Iste ad sedem suam acceperet Magistratuum Consilium Superius die XIII mense Junio MMXV locutus est de impositione ideologica, quae evenit in coloniis instituendis, ad systemata aliena iuridica subicienda. Illa in occasione Pontifex dixit phaenomenum hoc omnia involvens hodie imperans suscitare animorum pertubationem et varias dubitationes concitare, cum vehiculum fiat per quod transeunt habitus, conceptiones, regulae iuridicae, quae manifestantur alienae ab indole propria consortii cuiusdam socialis, quod ita gravissimo nocumento afficitur et perturbatur. Si haec quaestio est talis, ut opinio publica et consensus inter ministros et legatos populi ad aequum pondus perveniant, non alio modo quam modo nimis expedito considerada est statuitio lex facta, pro qua certissime maximi pretii non tam intentio politica quam magis ethica aestimanda sit. Quam ob rem referendum abrogativum indicendum est ut responsum salutare pro populi dignitate.

Scripsit Johannes Teresi