MINISTRATIO INTERRETIALIS //www.leolatinus.com
VENAXOMODURI EDITURUS EST
LIBRUM, C.T.

Caelum et terra erant creata, mare intra litora huc et illuc agebatur, pisces in eo ludebant. In aëribus aves alatae canebant, humus bestiis abundabat. Sed adhuc deerat animans, cuius corpus esset tale, ut spiritus ei inhabitare et hinc dominari posset orbi terrarum. Tum Prometheus terram intravit, filius Iapeti terrigenae filii Urani, progenies veteris gentis deorum, quam Iuppiter throno privaverat. Prometheus certo scivit humo terrestri incubare semen caeli. Itaque aliquantum argillae ex humo sumpsit, quo aquâ fluminis umidato et depsto finxit figmentum secundum exemplar deorum, dominorum universi. Ut animaret hanc glaebam terrestrem, ex animis bestiarum sumpsit virtutes vitiaque eaque hominis pectori inclusit. Prometheo amica fuit aliqua ex caelestibus, Athena, dea sapientiae. Quae creaturam Titanidae admirata imagini semianimatae spiritum divinum inspiravit.

Ita orti sunt primi homines, quibus mox terra multimodis completa est. Diu autem iidem nesciebant, quomodo adhibenda sibi essent membra sua nobilia et scintilla divina accepta. Videntes enim frustra videbant, audientes non audiebant. Homines tamquam vanae somniorum species circumambulantes nesciebant ûti rebus creatis. Ignota iis erat ars lapides effossos incidendi, luto coquendo lateres fabricandi, ex silvae arboribus decisis trabes dolandi, hisque rebus omnibus domos aedificandi. Sub terrâ, in speluncis sole carentibus, homines abundabant tamquam formicae mobiles. Qui neque hiemem neque ver florosum neque aestatem fructuosam certis signis cognoscebant; nihil faciebant nisi consilii expertes.

Tum Prometheus curavit animantes a se creatos: quos docuit siderum ortûs et occasûs observare, invênit artem numerandi, elementa litterarum; docuit illos bestias adiungere et socias laborum facere, equos ad habenas currûsque assuefecit, invênit lintres et vela ad rem nauticam apta. Necnon explevit ceteras vitae humanae indigentias. Antea si quis in morbum inciderat nullum medicamentum noverat, nesciverat, qualis cibus, qualis potus sibi esset saluber. Homines ignoraverant unguenta, quibus uterentur ad vitia corporum deminuenda, ut medicamentorum inopiâ miserrimê interirent. Itaque Prometheus lenia medicamenta inter se commixta iis demonstravit, ut iisdem nonnullos morbos fugarent. Deinde illos docuit artem divinatoriam, omina iis somniaque, volatum avium, extispicium explicavit. Praeterea eorum oculos sub terram duxit, ubi invenirent aes et ferrum et argentum et aurum; ut breviter dicamus, Prometheus homines imbuit omnibus vitae commodis et artibus.

In caelo autem ex brevi demum tempore regnavit Iuppiter cum filiis suis filiabusque, qui Cronum patrem de throno expulserat et veterem gentem deorum, ex qua Prometheus ortus erat, regno spoliaverat.

At Iuppiter pater deorum omniscius hac fraude perspectâ: „Fili Iapeti", inquit, „rex illustris, bone amice, quam iniquê taurum divisisti!" Tum Prometheus eo potius putans sibi contigisse, ut illum fraudaret, furtim subridens: „Iuppiter" inquit, „illustris, deorum aeternorum maxime, elige hanc partem, quam ut eligas, suadet tibi animus tuus."

Iuppiter subirascens consulto ambabus manibus sebum album comprehendit. Quod cum distraxisset nudaque ossa conspexisset, simulans se eo demum momento temporis fraudem detexisse irâ incensus: „Heus" inquit, „video te nondum dedidicisse artem fraudandi!"

Iuppiter cum decrevisset, ut fraudem Promethei ulcisceretur, mortalibus recusavit ultimum donum, quo eguerunt ad cultum civilem adipiscendum: ignem. At callidus filius Iapeti non ignoravit, quomodo ignem compararet.

Feniculi enim stipite longo appropinquavit currui solari praetervehenti, ut stipes accenderetur. Hunc fomitem secum auferens in terram descendit; mox prima struix lignorum flammas egit versus caelum.

Iuppiter autem, cum fulgorem ignis lucidissimum inter homines ascendere videret, summo dolore afflictus est. Statim novum malum sibi excogitavit, ut compensaret usum ignis, quo mortales non iam posset privare. Vulcano enim deo ignis artifici clarissimo mandavit, ut fabricaret simulacrum virginis pulchrae.

Ipsa Athena, cum aemulans odium in Prometheum concepisset, simulacro virginis iniecit vestimentum candidum, faciei curavit velamentum imponendum, quod puella manibus tenebat divisum, caput floribus recentibus coronavit et infulâ aureâ circumvolvit. Mercurio nuntio deorum mandatum est, ut figurae amabili linguam, Veneri, ut omnem lepôrem daret. Itaque Iuppiter malae effigiei nitidae a se creatae nomen imposuit Pandorae, i.e. ab omnibus donatae, nam unusquisque immortalium huic puellae attribuerat aliquod donum hominibus perniciosum.

Interim terra et aer et mare omnibus mali generibus abundaverunt. Morbi die noctuque inter homines ambulabant muti atque clandestini, nam Iuppiter iisdem nullam vocem dederat. Terra cum obsideretur a catervâ febrium, Mors, quae prius lentê tantum mortalibus arrepserat, nunc gradum acceleravit.

Postea Iuppiter ipsum Prometheum ulcisci coepit. Quem sceleratum tradidit Crati et Biae (i.e. Coactui atque Violentiae). Iuppiter iisdem mandavit, ut Prometheum in Scythiae regionem vastissimam traherent ibique supra voraginem formidulosam ferreis catenis insolubilibus ad saxum montis Caucasi alligarent. Vulcanus haud libenter mandatum patris exsecutus est, nam Titanidam ut Urani dei abavi sui nepotem sibi parem et cognatum dilexit. Dum verba misericordia faciebat ideoque a servis immansuetis vituperabatur, sivit eosdem opus crudele perficere.

Itaque Prometheo pendebat ex saxo tristissimo, erectus, insomnis, numquam habilis ad genua fessa flectenda. „Saepe", Vulcanus inquit, „frustra gemes et lamentaberis. Nam animus Iovis est inexorabilis, et omnes qui brevi demum ante rerum potiti sunt, sunt immisericordes."

Profecto tormenta captivi in aeternum aut saltim per triginta milia annorum facta sunt. Prometheus, quamvis altê ingemiscens testes tormenti sui invocaret ventos et fluvios et fontes et undas marinas et Tellurem matrem omnium et orbem Solis omnituentem, tamen eius animus numquam fractus est. „Id" inquit, „quod a Fortunâ decretum est, is debet sustinere, qui didicit necessitatis vim inexsuperabilem." Nec ullis minis a Iove commotus est, ut explicaret vaticinium obscurum, quo praedictum erat, domino deorum, si novum conubium iniisset, imminêre perniciem atque interitum.

Iuppiter autem minas suas ad effectum adduxit; misit enim aquilam, cui liceret cottidie vincti Promethei devorare iecur, quod exesum iterum iterumque renovabatur. Nec concessum est, ut tormenta Promethei finirentur, antequam aliquis appareret, qui voluntariê se offerret loco Promethei intermoriturum.

Tandem Prometheo miserrimo apparuit dies, quo redemptus est. Cum per multa saecula e saxo pendens tormenta horribilia passus esset, Hercules iter faciens ad eum advênit. Eundem heroëm, cum nepotem deorum e Caucaso pendentem conspiceret, cuius consilium se accepturum esse speravit, miseruit Promethei, nam vidit aquilam genubus Promethei insidens iecur miserrimi discerpentem.

Tum Hercules clavâ et pelle leoninâ depositis arcum tetendit, sagittam iaculatus est, ut avis crudelis a iecure cruciati Promethei removeretur. Deinde Hercules vinculis solutis liberatum secum abduxit. Ut condicio Iovis expleretur, in locum Promethei supposuit Chironem centaurum, qui paratus erat pro illo mori, nam antea fuerat immortalis. Ut iudicium Iovis, qui Prometheum ad multo longius tempus damnaverat saxo alligatum, sic quoque observaretur, Prometheus debuit semper gestare anulum ferreum, cui affixus erat lapillus illius saxi montis Caucasi. Itaque Iuppiter etiam nunc gloriari potuit hostem suum adhuc vivere catenis Caucaso alligatum.