Per nonnullos annos praeteriti saeculi, nempe annis quinquagesimis et sexagesimis et septuagesimorum primis, duae feminae, quibus voces suavissimas natura donaverat, fabularum melicarum spectatoribus maxime placuerunt: Maria Callas et Renata Tebaldi. Haec triginta duos annos maximis in totius fere orbis theatris cecinit: postquam paralysim infantilem, ut olim dicebatur, sive rectius morbum polyomieliticum, quo tertium cum haberet annum correpta erat, non solum medicamentorum auxilio sed etiam constanti voluntate vicit, Renata canendi artem colere coepit atque brevi tam perita facta est, ut ab Arturo Toscanìni (1867-1957), maximo id temporis inter Italos at difficillimo symphoniae moderatore, eligeretur ut in concentu musico, qui die 11 Mai. 1946 in theatro Mediolanensi c. n. "Ad Scalam" primus, post bellicas caedes et ruinas, habitus est, cantricis primariae ageret partes. Eo die "Te Deum" Iosephi Verdi et precem melodramatis "Moyses" a Ioachimo Rossini compositi adeo modulate cecinit Renata, ut ipsa iure meritoque ab illo Toscanìni "vox angelica" appellaretur et hac locutione omnes melodramatum cultores Renatam illam haud dubie recolant.

Cui quidem mulieri plauserunt innumeri spectatores, quorum animi a fabulis melicis plerumque Italicis veluti "Tosca", "Adriana Lecouvreur", "Femina perdita", quas Renata voce suavi, flebili, summissa canere solebat, praecipue adliciebantur. E primis autem annis quinquagesimis plerique spectatores Mariam Callas, utpote quae dramaticas partes 'Graeco' quodam seu forsan divino adflatu incensa melius ageret, Renatae anteposuerunt. Itaque illud accidit _ quod in Italorum more antiqua ac pessima est consuetudo _, ut duae factiones ortae sint, eorum scilicet qui tantum Renatam aut solum Mariam summis laudibus dignam putarent. Quae praeterea feminae, cum inter sese canendi arte et vivendi moribus et praecipue indole maxime differrent, nullo amicitiae vinculo iunctae sunt; asperius tamen se gessit Maria, quae olim diurnario cuidam dixisse fertur haec: "Qui Renatam mihi aequiperare volunt, potionem 'Coca- Colam' a vino Campanensi ('Champagne') distinguere nesciunt". Quibus verbis Renata: "Hoc fieri potest, at cor mihi est!".

Nihilominus utramque aliquid iunxisse videtur, nempe solitudo, qua Maria praesertim ultimis vitae annis afflicta est, quam tamen solitudinem Renata sponte elegerat: nullus rumor nullumque scandalum, quod dicitur, huius cantricis vitam umquam maculavit. Pisaurum, qua in urbe Kalendis Februariis a. 1922 ortum habuerat et bis tantummodo cecinerat, Renata die 5 Aug. 2000 rediit et cuidam diurnariae quaerenti utrum aliquid desideraret, quod antea non fecisset, cantrix illa respondit hoc: "Nihil desidero, nisi quod fortasse magis audere potui: sed saepe timui, ne ad quasdam partes agendas impar essem". Praeclarum modestiae exemplum sive censurae in se ipsam factae. Quare Paulus Isotta, eximius artis musices criticus, quodam in articulo in actis diurnis q. i. "Nuntius Vespertinus" (sive 'Corriere della Sera') de Renata Tebaldi, quae die uno de vicesimo mensis Decembris a. 2004 supremum diem obiit, non immerito scripsit: "Modesto excelsoque animo praedita et cantrix supranista fuit perfecta".

Scripsit Victorius Ciarrocchi