SERES PRIMI PILAMALLEATORES?

Sine ullo dubio merite ab omnibus putantur invenisse papyrum, compassum, fabricationem serici (unde et unus duorum nominum eorum Latinorum) necnon pulveris pyrii. Ante aliquot annos studiosi narrare coeperunt de admirallo Serum Zhang He iam anno 1421 (ergo 71 annos ante Christophorum Columbum) ad litus Americanum appulisse. Nunc tamen Sinenses vindicere honorem sibi cupiunt inventoris ludi pilamallei, in toto orbe terrarum nomine Anglico golf potius noti. Qui nuntii, si veri esse probentur, maxima cum difficultate a Scotis stomachandi essent, nam adhuc credebatur mundus pilamalleum ex oppido St. Andrews comitatus Fife Scotorum originem duxisse.

Argumentum tamen in manu magni ponderis Seribus adest: proximis diebus in Hong Kong Heritage Museum, exhibitione "Antiquorum Sinensium ludibria" intitulato, primum publice monstrabitur "Cena autumnalis" - pictura tempore dynastiae Ming, Europaeorum autem calculatione anno 1368 post Christum natum, in linteo bombycino picta, ubi clare videtur nobilem quemdam Sinensem malleo longi manubrii pilam in terrae foramen dirigere. In procinctu monstratur alter lusor, eodem malleo instructus, cautissime effectum ictus aemulatoris exspectans. At primae in chronicis adnotationes de pilamalleo - cui adest etiam nomen Latinum 'pila paganica' - in oppido Sancti Andreae luso demum 1457 anno sunt scripti. Tunc enim edicto regis Iacobi III, parlamento assentienti, id ludere prohibitum est, quod nimis 'paganicus', id est impudicus esset. Sciatur et nomen pictoris "Cenae autumnalis" - aliquis Youqiu. Nomen ludi autem tempore Ming esset chuiwan, quod significat 'pilam pelle'.

Monstrabitur etiam Hogkongiae impressio picturae muralis eundem chuiwan nobiles ludentes monstrantis, quae pictura in templo Deae Aqualis provinciae Shanxi inventa, spectare dicitur ad dynastiam Yuan (1271-1368). Praebebitur quoque visitatoribus liber "Wan Jing", id est 'enchiridion ludi pilae' inscriptus. Qui liber iam anno 1282 in lucem editus sit, at contineat regulas ludendi, quae maxima e parte similes sint hodierno golf, sit etiam mandatum: in terra plana non luditote! Insuper, legitur in "Wan Jing" iam dynastis Song et Jin imperatores Sinenses pilamalleum maximo cum gaudio lusisse, quod si verum sit, inventionem s Seribus pilae paganicae ad tempus ante XIII saeculum moveat.

Quomodo tamen in Scotiam chuiwan viam sibi invenerit? Rerum gestarum periti Sinenses respondent: cum invasoribus Tartaris saeculo XIII usque ad Mare Adriaticum incurrentibus. Abhinc quodam modo in Britanniam, verisimiliter et in aliis in via locis lusum, nullo tamen huius rei teste in scriptis. Europaei tamen huic negant; ita e.g. Mike Woodchuck e St. Andrews Links Trust ab actis "International Herald Tribune" citatus memorat Medio Aevo exeunti nonnullos ludos in Europa extasse, ubi pila a quodam malleo sive baculo pelleretur, inter quos et late in Batavia notus kolf, qui postea nomen hodierno pilamalleo dedisse creditur. Verisimiliter ergo tam Europa quam Asia ludum pilae paganicae sua quisque industria invenerunt, disputandum autem remanet, quis fecerit id primus.

Scripsit Nanompouphos